Haber

Değerli Okuyucular, 13 Temmuz 1930’da Van’ın Erciş ilçesine bağlı Zilan Deresi’nde, Cumhuriyet tarihinin en karanlık en tartışmalı olaylarından biri yaşandı. Söz konusu olay, yüzlerce hatta bazı kaynaklara göre binlerce sivilin hayatını kaybettiği, topyekûn bir askeri operasyonla gerçekleşen kitlesel bir kıyım olarak tarihe geçti. Bugün hâlâ Zilan Katliamı’nın mahiyeti, kapsamı ve sorumlulukları üzerinde süregelen tartışmalar, yalnızca tarihsel değil, aynı zamanda siyasal …

Değeri Okuyucular, Telefon, beklemediğim bir anda çaldı. Arayan, benimle aynı soyadını taşıyan yeğenimdi. Sözünü uzatmadı: “Amca, yanımda Amerika’dan gelen bir beyefendi var. Soyadımın “Hun” olduğunu görünce ‘Mücahit Özden Hun’u tanıyor musun?’ diye sordu. Adı Behçet. Seninle konuşmak istiyor.” Bir an donup kaldım.” Behçet mi?” dedim içimden. Yirmi iki yıl önce, Körfez Savaşı’nın gölgesinde Los Angeles’te tanıdığım o sessiz Laz mühendisi …

Değerli Okuyucular, Öncelikle “Bu Yazı Neden Kaleme Alındı?” sorusunu kısaca cevaplamak isterim: Iğdır, Aras’ın kıyısına kurulmuş sadece sıradan bir şehir değildir; o, halkların, dillerin, inançların ve hatıraların birlikteliğinden doğan kutsal bir ruhun adıdır. Bu topraklarda Kürt ile Azeri yüzyıllardır yan yana yaşamış, aynı düğünde oynamış, aynı acıda susmuş, aynı göğe dua etmiştir. Ancak ne yazık ki, bu kardeşliğin sarsıldığı anlar …

SAYIN CUMHURBAŞKANIMIZA AÇIK MEKTUP ANADİLDE EĞİTİM HAKTIR, PKK İLE ŞARTLANDIRILAMAZ Sayın Cumhurbaşkanım, Bu mektubu, bu toprakların en eski ve köklü halklarından biri olan Kürtlerin ve Zazaların, her geçen gün yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan dillerine ve kültürel varlıklarına sahip çıkmanız umuduyla kaleme alıyorum. Yüzyıllardır Anadolu’nun dağlarında, vadilerinde, ovalarında konuşulan Kurmançça ve Zazaca, bugün yalnızca “seçmeli ders” statüsüyle sınırlı bir …

Değerli Okuyucular, Türkiye’de sosyal demokrasi, Batı Avrupa’daki muadillerine kıyasla hem siyasal hem de kültürel bağlamda oldukça karmaşık bir seyir izlemiştir. 1923’te kurulan Cumhuriyet’in ilk yıllarında devletçi ve halkçı ideolojilerle temellenen siyasal yapı, ilerleyen dönemlerde çoğulculuğa geçişle birlikte çeşitli sol eğilimli yorumlara da alan açmıştır. Ancak tüm bu tarihsel birikime rağmen, sosyal demokrasi Türkiye’de hiçbir zaman toplumun geniş kesimlerinin siyasal yönelimini …

Değerli Okuyucular, Bu yazımda sizleri tarihin derinliklerine ve modern siyaset biliminin temel değerlerinin ortaya çıktığı üç farklı döneme götürmek istiyorum: Tarih boyunca hükümdarların nasıl yönetmesi gerektiği, neye sadık kalıp neden vazgeçmesi icap ettiği soruları, farklı medeniyetlerde farklı cevaplar bulmuştur. Bu cevaplar, sadece siyaset kuramlarını değil, aynı zamanda bir toplumun ahlâk, tarih ve insan anlayışını da yansıtır. Bu yazımda, üç farklı …

Değerli Okuyucular, Geçtiğimiz günlerde Almanya’daki kız kardeşimle telefonda konuşuyorduk. Sıradan bir sohbetti; gündem, hava durumu, çocuklar derken konu birden Hindistan-Pakistan gerginliğine geldi. Bana şöyle dedi:  “Hindistan, Pakistan’daki Beluçların bağımsızlık ilanını tanımış. Biliyor musun, Pakistan’da Beluç diye bir halk olduğunu ben bu krizle birlikte öğrendim.” O an sustum. Çünkü kız kardeşimin şaşkınlığı, yalnız ona ait değildi. Hepimizin yaşadığı bir şaşkınlıktı bu. …

Değerli Okuyucular, 8 Mayıs 2025’te, Katolik dünyasının kalbi yeniden Sistine Şapeli’nde attı. Bacadan yükselen beyaz dumanla birlikte yeni Papa’nın seçildiği duyuruldu. Yapılan oylama sonucunda, Amerikalı Kardinal Robert Francis Prevost, XIV. Leo adıyla Petrus’un tahtına oturdu. Bu seçim, Katolik Kilisesi tarihinde bir dönüm noktası olarak kayda geçse de geride kalan bazı soru işaretleri ve kaçırılmış potansiyellerle birlikte anılmaya devam edecek gibi …

Değerli Okuyucular: Son yıllarda Türkiye’de sık sık bir kavram dolaşıyor: misyonerlik korkusu. Televizyonlarda, köşe yazılarında, sosyal medyada bu kelime her geçtiğinde yüzlerde bir tedirginlik beliriyor. Sanki misyoner, elinde İncil’le kapı kapı dolaşan, halkı inancından koparacak bir “öcü” gibi algılanıyor. Bu korku o kadar büyüdü ki, artık sadece din değiştirmekle değil, kültürel bir istilayla da ilişkilendiriliyor. Ama durup düşünelim: Bizim tarihimizde, …

Değerli Okuyucular: Tarihsel yazımda bilgi toplamak kadar, bu bilgiden hareketle özgün tezler geliştirmek de büyük önem taşır. Bugün özellikle üniversite öğrencilerinin karşılaştığı en temel sorunlardan biri, yalnızca bilgi derlemekle yetinmeleri; yorumlama, karşılaştırma ve tartışma içeren tezler üretememeleridir. Oysa tarih, yalnızca geçmişin kayıtlarını değil, bugünün ve geleceğin sorularını da aydınlatacak fikir alanlarını içinde barındırır. Tez geliştirmek, bir dönemi ya da yapıyı …

 DEĞERLİ OKUYUCULAR: 1986 yılında Paris’te bir Fransız şirketinde IT sorumlusu olarak çalışırken, şirketin geleneksel dosyalama sistemini bilgisayar ortamına aktardım. Dbase benzeri programlar kullanarak algoritmalar geliştirdim, iş süreçlerini dijitalleştirdim ve bilgiye erişimi hızlandırdım. O yıllarda, algoritmaların bir gün kendi kendine öğrenen, insan benzeri düşünme yeteneğine sahip yapay zekâ sistemlerine dönüşeceğini hayal bile edemezdim. Bugün ise yapay zekâ, hayatımızın her alanına nüfuz …

Değerli Okuyucular, Son günlerde bölgede ve dünyada yaşanan olaylar “Anschluss (anşlus)” kavramını bizlere tekrar hatırlatmıştır. Bir yandan Trump’ın Kanada ve Grönland mesajları, Çin’in Tayvan’a karşı kullandığı “sen benimsin” retoriği ve Rusya’nın Kırım ve Ukrayna’yı ilhak etme ihtirası; diğer yandan özellikle Orta-Doğu’da sonu gelmeyen mezhepsel çekişmeler ışığında artık bir sendroma dönüşen “Anschluss” kavramını mercek altına almamızı zorunlu kılmıştır.  “ANSCHLUSS (anşlus)” Anschluss, …

Değerli Okuyucular: Anadil Bayramınız Kutlu Olsun!  Roja zimanê zikmakî pîroz be! “21 Şubat Dünya Anadil Günü”, UNESCO tarafından 1999 yılında ilan edilmiş ve 2000 yılından itibaren her yıl kutlanmaktadır. Bugünün amacı, dil çeşitliliğini ve çok dilliliği teşvik etmek, anadillerin korunmasını sağlamak ve yok olma tehlikesi altındaki diller konusunda farkındalık yaratmaktır. Bugün dünyada 7.000’den fazla dil konuşulmaktadır, ancak UNESCO’ya göre bu …

Değerli Okuyucular: Abdullah Öcalan’ın yapacağı açıklama merakla bekleniyor. Öcalan’ın önünde iki seçenek var: Birincisi, “Silah bırakma,” şeklinde dar bir yaklaşım; ikincisi, Orta-Doğu’daki bütün Kürtleri kapsayacak şekilde geniş kapsamlı bir açılım.  BİRİNCİ YOL: DAR KAPSAMLI “KADEMELİ VE KOŞULLU SİLAH BIRAKMA” YAKLAŞIMI Bu durumda Öcalan’ın yapacağı açıklamanın etki gücü, üç temel faktöre bağlı olacaktır: Kürt Hareketi İçindeki Etkisi Öcalan, PKK ve geniş …

YAŞAM DEPRESYONUYLA BOĞUŞAN AİLEM Yurtiçi Kargo yetkilisi beni Iğdır’daki jandarmaya teslim edince, acaba beni Ağrı’daki Çocuk Esirgeme Kurumu’na geri gönderirler mi diye yüreğimi endişe ve korku doldurdu. Sağlık durumum iyi değildi. Uzun süre soğukta kalmış, vücudum morarmıştı. Beni hastaneye yatırdılar. Babam hastanede olduğumu öğrenince apar topar geldi. Babam da inşaattan düşmüş ayağını kırmıştı. Ayağı sarılıydı. Bacağı yara bere içindeydi. Her …

ÇOCUK YURDUNDAN SOKAĞA Trabzon ne de olsa taşrada yani uzakta bir ildi. Ankara merkezdeki Çocuk Esirgeme Kurumlarında büyüyen çocuklar haklarını bilir, gerektiğinde bunu görevlilere cesur bir şekilde hatırlatırlardı. Ancak Trabzon Çocuk Esirgeme Kurumu’nda durum faklıydı. Yurtta kalanlar haklarını bilmez, yapılan haksızlıkları sessizce karşılarlardı. Ancak ben bu durumu kabullenmez, görevlilere direnir, tartışarak haklarımı savunurdum. Benim bu açık sözlülüğüm hoş karşılanmadı. Bir …

Değerli Okuyucular: Dımdım Kalesi, İran’ın batısında, Batı Azerbaycan eyaletinde yer alan Urmiye Gölü’ne yakın bir bölgede bulunmaktadır. Kürt tarihi açısından büyük öneme sahip olan bu kale, 17. yüzyılın başlarında Osmanlı ve Safeviler arasındaki çekişmenin bir parçası olarak Kürtlerin direniş sembollerinden biri haline gelmiştir. Tarihi bir gerçeğe dayanan ve Kürt sözlü kültüründe destanlaşarak dilden dile aktarılan Dımdım Kalesi direnişi, Safeviler ile …

BİR YURTTAN DİĞERİNE SÜRGÜN Pursaklar Saray Çocuk Yurdunda günler kendi halinde geçip gidiyordu. Yaşamın monoton rengini parçalamak için arkadaşlarla bazen macera ve heyecan peşinde olurduk. Bir gün bir elma bahçesine daldık. Sahibi bizi görünce tüfekle üzerimize ateş açtı. Silah sesini duyan jandarma çok geçmeden olay yerine geldi. Havaya ateş açarak ortalığı sakinleştirdi. Jandarma, bizleri toplayıp yurda götürdü. Suç üzerimde kaldı. …

ENGELLİ YURDUNDA VAROLUŞ MÜCADELEM Babamdan, Iğdır’dan ve ailemden kopuş yüreğime bir isyan duygusu yerleştirdi. Kollarımı kaybetmeme değil babamı kaybetmeme üzülüyordum. Altı yaşındaki çocuk ne anlar ki ayrılıktan demeyiniz sakın! Aileme olan hasretim yetmezmiş gibi zorlukla konuştuğum ve anladığım Türkçe, başka bir engel olarak karşımda duruyordu. Kısacası; rahatım, huzurum ve güvenim elimden alınmıştı. (Soldan sağa) Mücahit Özden Hun, Şeval Hun ve …

ERZURUM’DAN ALİKÖÇEK KÖYÜNE Babam ve Şerif Amcam, kararlaştırdıkları gibi uygun bir anda beni Erzurum Devlet Hastanesi’nin arka kapısından kaçırıp Aliköçek (Alibey) köyüne doğru yola çıktılar. Yol uzun… Beş yaşında, kolları yanmış vücudu kırıklarla dolu bedenimi arka koltuğa uzattılar. Hatırladığım tek şey uzandığım yerden bazen ışıkları bazen bulutları görmekti. Babamla amcamın Kürtçe yüksek sesle konuşarak sohbet etmeleri, belki de tartışmaları uğultulu …

GİRİŞ Değerli Okuyucular: Hayat, bazen en ağır darbelerini en savunmasız anlarımızda karşımıza çıkarır. Henüz beş yaşında, yoksul bir Kürt ailesinin çocuğu olarak hayata tutunmaya çalışan bir çocuk, bir elektrik kazası sonucu iki kolunu kaybettiğinde, onun yaşam hikayesi artık sona ermiş gibi görünüyordu. Ancak bu küçük bedenin içinde, hayallerinden vazgeçmeyecek kadar büyük bir yürek ve zorlukları aşacak kadar güçlü bir irade …

Değerli Okuyucular: 1904 yılında Osmanlı Devleti, Batılı güçler tarafından “Hasta Adam” olarak adlandırılıyordu. İmparatorluk 19 yy. boyunca özellikle Kuzey Afrika’da büyük toprak kayıpları yaşamıştı buna rağmen hâlâ üç kıtaya yayılan geniş bir coğrafyaya hükmediyordu. Kafkas kökenli Kütahyalı bir Türk olan tıp doktoru, cerrah Hacı Mustafa Efendi, 1904 yılında Bayburt’ta görev yapıyordu. İffet Hanım’la evliydi. İffet Hanım’ın annesi Erzurum Kürtlerinden babası …

Değerli Okuyucular: Hayatımın bir döneminde yağlı boya resme merak sardım. Tuvalin önünde saatlerce oturup renkleri ve hayalleri buluşturmanın zevkini tattım. Bu nedenle olsa gerek ne zaman yağlı boya bir resim görsem kendimi renklerin cazibesine kaptırır, ruhumu başka bir dünyaya teslim ederim. Birkaç gün öncesiydi. Belçikalı sürrealist (gerçeküstücü) ressam ünlü René Magritte’in 1954 tarihli “L’Empire des lumières” (Işıklar imparatoru) isimli tablosunun …

Değerli Okuyucular: Bugün (14 Kasım 2024), Iğdır’ın Büyük Millet Meclisi (BMM) sınırlarına katılışının 104. yıl dönümüdür. Böyle özel bir günde, yaklaşık bir asır önce yaşananları tekrar gözler önüne sermekte yarar görüyorum. Iğdır’ımız talihsiz bir yerdir. Iğdır İç Savaşının gerçek kahramanları hep göz ardı edilmiş, adı sanı belli olmayan isimler ön plana çıkarılıp kahraman ilan edilmiş, madalyalar verilmiştir. Maalesef bu alışkanlığın …

Değerli Okuyucular: Bugünkü yazımda 19ncu ve 20nci yüzyıllarda Kafkasya’dan İran Körfezine uzanan bölgede yaşanan ulus-devlet mücadelelerinin kısa bir özetini sunmaya çalışacağım: Fransız İhtilali’nin ulus-devlet ve ulusal kimlik etkileri hızla Avrupa ve dünyaya yayılırken bundan en çok etkilenen bölgelerden birisi de etnik, dini ve mezhepsel anlamda mozaik bir yapı oluşturan Kafkasya’dan İran Körfezi’ne uzanan bölgedir. İç içe yaşayan etnik gruplar, ulus …

Değerli Okuyucular: Öncelikle şunu ifade etmek isterim: Türkiye’de aydınların (entelektüel) içinde bulunduğu çıkmaz ve düşünsel sefaleti üzerine yazı yazmak hiçte iç açıcı değildir. Aydınların toplumsal sorumluluklarını yerine getirmemesi, halkla bağ kurmaması ve otoriteye karşı eleştirel bir tutum sergileme noktasındaki eksiklikleri bir anlamda ülkemizdeki genel gidişatın hangi noktada olduğunun da bir göstergesidir. AYDINLARIN TEMEL GÖREVLERİ Entelektüellerin (aydınların) topluma karşı üç temel …

(Not: Bu yazı 13 Ekim günü yayımlanmıştır.) Değerli Okuyucular: Haziran (2024) ayında üst düzey dostlarla yaptığımız bir toplantıda aşağı yukarı şöyle demiştim: “Tarih bize acı bir gerçekliği öğretiyor: Acımasız bir örgüt lideri, artık silahları bırakıp diplomasiyi ön plana çıkarmaya karar verdiğinde bu habere çok sevinmemek gerekir. Örgüt içinde daha acımasız bir lider çıkabilir, örgütü ikiye bölüp daha saldırgan bir siyaset …

Değerli Okuyucular: 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas’ın saldırısıyla başlayan İsrail-Hamas savaşının birinci yılını doldurduğumuz bugünlerde bölgedeki savaş çok yönlü boyut kazanmış durumdadır. İsrail-Hamas savaşıyla eş zamanlı olarak İsrail-Hizbullah, İsrail-Lübnan, İsrail-İran, İsrail-Suriye ve İsrail-Yemen (Husi) savaşları da tüm hızıyla devam etmektedir. Sizler gibi ben de TV kanallarındaki açık oturumları dikkatle izliyorum. Bugünlerde hangi kanalı çevirsem karşımıza “Arz-ı Mevud” ismiyle bir harita …

Değerli Okuyucular: Yaşam sürekli bir değişkenlik ve devingenlik içindedir. Sadece yaşam mı? Düşüncelerimiz, siyasi görüşlerimiz ve ön yargılarımız da bu değişimden kendisini kurtaramaz. Geriye dönüp baktığımızda geçen zamanla her şeyin nasıl değiştiğini görür, şaşırırız. Belki hâlâ içinizde, “Ben asla değişmem,” diyenler olabilir. Onlara inanmayınız. Tek kusurları yaşadıkları değişimleri fark etmemek için gösterdikleri gereksiz inattır. İTÜ’den ABD’ye Kalıplaşmış önyargıyı parçalamanın ne …

(Not: Bu yazıyı Iğdır’ımızın büyük değerlerinden Merhum Avukat Medet Serhat’ın aziz anısına atfediyorum.) Değerli Okuyucular: Bazı yolculuklar ve beklenmedik sohbetler geçmişe ışık tutar; böyle durumlarda, uzak gibi görünen geçmiş, yakınlaşır bugünle bütünleşir. İnsanlığın yaşam serüveni aslında bu gerçeğin kendi içinde tekrarından başka bir şey değildir. Bildiğimiz başka bir gerçeklik de insanoğlunun geçen zamanla geçmişi daha iyi anlaması, geçmişe daha yakınlaşması, …

Değerli Okuyucular: Iğdır toprağı asildir. Misafirperverliği sever. Acılar çekmiştir ama yüreği yaralı da olsa bağrını yeni gelenlere her zaman cömertçe açmasını bilmiş, onları sevgiyle kucaklamıştır. Iğdır, göçler yolu üzerindedir. Çok uzaklardan gelen leylekler gibi bilinmeyen yerlerden gelip birkaç yılını Iğdır’da geçirip uzak diyarlara gidenlerin sayısı bilinmez. Iğdır’dan ayrılanlar, yüreklerinde Iğdır Sevdasını da beraberlerinde taşımışlardır. Iğdır toprağını koklamış, meyvesini, sebzesini yemiş, …