Iğdır ve Ağrı Dağı İsyanı

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 13,262  Türkiye, çok dilli ve çok kültürlü yapısıyla dünyanın önde gelen mozaiklerinden biridir. Bu zengin çeşitliliğin korunması ve teşvik edilmesi, ülkemizin temel değerlerinden biri olmalıdır. Ancak birkaç gün önce, Diyarbakır’da Kürtçe (Kurmançça/Zazaca) hizmet vermek isteyen bir kahve işletmecisinin gözaltına alınması ve alınmak istenmesi, toplumsal huzurumuzu ve kültürel çeşitliliğimizi destekleme yönündeki ilerlemelerimize gölge düşürmüştür. Bu olay, Türkiye’deki dil politikaları ve …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 32,233  Değerli Okuyucular: Birkaç gün önce haberlere düştü: “E.Ç. isimli mahkûm Iğdır Cezaevi’nde intihar etti.” Mahkûm, önce ailesini arıyor, gardiyanlar tarafından sürekli darp edildiğini söylüyor, birkaç gün sonra da intihar ediyor. Adli Tıp, darp izlerini doğruluyor. Buna benzer vakalar daha önce de Iğdır S Tipi Cezaevinde yaşandı. Iğdır’ı seviyorum. Bu gibi haberlerle gündeme gelmesi beni çok üzüyor. Suçu ne …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 297  Değerli Okuyucular: 20’nci yüzyıl boyunca Kürt Ulusu, tıpkı ip üzerinde yürüyen bir cambaz gibi, var oluşla-yok oluş çizgisi üzerinde ha yok oldum ha yok olacağım diyerek, varlığını binbir zorlukla devam ettirmiş, yoksunluklar ve imkansızlıklar içinde, gücünün yettiğince cılız sesini dünyaya duyurmaya çalışmış, hep bir mücadele içinde olmuştur.  Dilinin, kültürünün, tarihinin ve etnik kimliğinin inkâr edilmesi yetmiyormuş gibi, “Kürdistan” …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 244  Değerli Okuyucular, İnsanlar; yıllarca biçim verdikleri, tartışmasız bir şekilde gönülden bağlandıkları, acımasız ve katı önyargılarıyla ne zaman yüzleşeceklerini asla bilemezler. Ayrıca, böyle anlarda yaşayacakları derin hayal kırıklığının boyutunu ve etkisini de tahmin edemezler. Benim de başımdan böyle bir olay geçti. “78 Kuşağı” olarak bilinen devrimci gençlik hareketinin ruh hali ve değerlerini benimsemiş bir genç olarak İTÜ’deki eğitimime devam …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 125  Değerli Okuyucular, Ülkemiz 14 Mayıs’ta erken bir seçime gidiyor. Türkiye’deki seçimler bana hep “epik” filmleri hatırlatmıştır. Birçok ülkede (Fransa ve ABD) seçmen oldum, oy kullandım. Seçim propagandalarının ya doğrudan içindeydim ya da izleyicisi durumundaydım. Şuna tanık oldum: Ülkemizde bir gerçeklik kendisini hep tekrar etmiştir. Çocukluğumdan beri Türkiye’de yapılan seçimlerde hep bir “epik film” kurgusu ve coşkusu yaşanmış, saman …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 147  Değerli Okuyucular: Gazetemizin sunucu  bilgisayarına (server) “virüs” musallat olduğundan son bir haftadır okuyucularımız gazetemizin yazılarına istedikleri gibi erişim sağlayamadılar. İnsanoğlu, kendi yarattığı “virüs” ile kendi mucizesi olan bilgisayarların çalışmasına engel oluyor. Garip yaratıklarız, değil mi? Ben de bu seferki köşe yazımı kısa yazılarla süsleyeceğim. Belki şu “virüs” belâsı da saldırısını kısa keser, terbiye olup bizden vazgeçer. IĞDIR’DA HÜMANİZMİN …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 135  Değerli Okuyucular: Son 3-4 yıldır, dünya genelinde sorunlar (pandemi, savaşlar vb) eş zamanlı olarak kendisini hissettirmekte, küresel bir çöküş korkusu ve karamsarlığı her bireyin ruhunu ve zihnini olumsuz yönde etkilemektedir. İnsanoğlunun kendisini daha kötü bir senaryoya yani açıkça ifade edersek “nükleer kıyamete” hazırladığı böylesi bir süreçte, umut ışıklarıyla dolu yeni bir dönemin başladığını söylersem her halde gülüp geçeceksiniz. …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 170  Değerli Okuyucular: Aradan 16 yıl geçti. 2006 yılında 8 aylık bir süreyle Azerbaycan’da Şeker Fabrikası Genel Müdürlüğü yaptım. Şirketten ayrıldıktan sonra geriye dönüp hiç bakmadım. Bugün aniden o günlere dair hatıralarım canlandı, ben de kaleme aldım. Amacım sizlere hem kendi yaşantımdan hem de Azerbaycan Cumhuriyeti’nin zor yıllarından bir kesit sunmaktır. “Tarihe not düşmek” anlamında yazımı detaylandırdığım için sizleri …

Değeri Okuyucular: Yaz sıcağı ve tatil havası, zihninizi gevşetmiş, okuma isteğinizi artırmış olmalı. İşte böyle bir günde, başımdan geçen bir olayla huzurunuza çıkmak istedim. *** HOUSTON ŞEHRİ 1997 yılı Ağustos ayıydı. Houston’da çalıştığım petrol şirketi Chevron (şevrın), Orta-Doğu’daki yatırımlarını genişletmek istiyordu. Sovyetler Birliği’nin çöküşünü izleyen yıllardı. Dünyadaki enerji kaynakları hızla el değiştiriyor, yeni yatırım fırsatları doğuyordu. Chevron da bu arayış …

Değerli Okuyucular: Dünyamız, büyük bir kriz ve sınavdan geçiyor. İnsanlık, bir yandan gıda, enerji, finans kriziyle boğuşurken bir yandan da Sri Lanka’da, Özbekistan’da olduğu gibi ülke çapında karışıklıklarla yüzleşiyor. Japonya’da eski Başbakan suikastla öldürüldü ve muhtemelen diğer ülkelerde de devlet adamlarına suikast planları devreye sokulacak. En güvenli (!) ülkeler bile yarınına korkuyla bakar hale geldi. Rusya-Ukrayna savaşı nerdeyse unutulup gitti. …

Değerli Okuyucular: Her kültürde “baba” figürü bir başkadır. Bunun nedenini anlamak veya tanımlamak oldukça zordur. “Kürt Baba”, dünyadaki “baba figür”leri içinde en zor, en karmaşık, en ilginç olanıdır. Abartmıyorum. Lütfen bu dostunuza inanınız! Hani bilirsiniz, Nazım Hikmet, bir şiirinde ressam dostu Abidin Dino’yu bilerek zora sokmak için sorar: “Bana mutluluğun resmini yapabilir misin?” Bunun gibi, “Bana bir Kürt Baba’nın tasvirini …

(Değerli Okuyucular! Bu satırları kaleme aldığımda ülkemiz orman yangınları ve sel felaketiyle boğuşmaktaydı. Can ve mal kaybımız büyük olmuştur. Ailelerin ve ülkemizin başı sağ olsun! Ölenlere Allah’tan rahmet diliyorum. Ayrıca unutmayalım ki her yanan ağaç, her yanan böcek ve sele kapılan her hayvan için de yüreğimizi parçalanmaktadır. Ölenlerimizi ve yanan ormanlarımızı geri getirmemiz mümkün değildir. Önemli olan dayanışma ruhunu yükseltmek …

NİÇİN AYNI KAÇINILMAZ EVRİMSEL YOL? Bu soruyu kendi kendime çocukluk yıllarımda sorduğumu hatırlıyorum. Hani pekte çocuk sayılmazdım. Kabataş Lisesi birinci sınıfı bitirip Iğdır’a doğru yola çıktığımda satın aldığım kitaplardan birisi de İsviçreli yazar Erich von Däniken’in yazdığı “Tanrıların Arabaları” isimli popüler bir kitaptı. Tanrıların Arabaları Kitabının Kapağı Akıcı bir dille yazılmış  ve insanın hayal gücünü tetikleyen  kitap genel olarak Antik …

GELOYLU TOPLUMU “KAN PARASI” NI YASAKLADI Iğdır’ın en önemli aşiretlerinden biri olan Geloylu toplumu kanaat önderleri dün yaptıkları toplantıda yıllardır aşiret içinde yer etmiş bir geleneğe son verme kararı aldı. Değişen toplum ve dünya değerlerini dikkate alarak bir değerlendirme yapan toplum liderleri, uzun yıllardır birçok husumetin oluşmasına, devamına ve hatta barışa engel olan KAN PARASI toplanması veya bunun pazarlığının yapılması …

GENÇLİĞİN ÖLÜMÜ Değerli okuyucular! Bugün Sokrates olmaya karar verdim. Sokrates bir Yunan filozofudur. MÖ 469-MÖ 399 yılları arasında yaşamış yani 70 yıl ömür sürmüş, felsefenin en önemli isimlerinden birisidir. Basık burnu, geniş dudakları, ablak suratı, kocaman göbeği ve çıplak ayaklarıyla pek de komik ama bir o kadar da ürkütücü bir hali vardı. Herhangi bir kitap falan yazmadı veya yayımlamadı. Öğrencileriyle …

IĞDIR TARİHİ 1945-1965  YEDİNCİ BÖLÜM  MECİT HUN (1) Mecit Hun Değerli Okuyucular! Bir yazar tarafsız olmalıdır. Yoksa da yazdıklarının ne tarih önünde ne de kamuoyu vicdanında hiç bir değeri olmaz. Mecit Hun, benim babamdır. Gönül isterdi ki O’nun hakkında bir makale yazmak bana kalmamalıydı. Çok daha önce usta kalemler O’nun hakkını teslim etmeli, O’nun bu dünyadaki mücadelesini onurlandırmalıydılar. Bunun olmadığını …

Değerli okuyucular! Daha önce birkaç kez üstüne basa basa tekrar ettiğim bir konuyu tekrar dile getirmek zorundayım. 1950-60 arası dönem Iğdır’da tek bir çizgi üzerinde devam etmemiştir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM’deki yazımda yine bu döneme damgasını vuran diğer bir faktörü yani Pamuk Tarım Satış Kooperatifi-BİRLİK konusunu derinlemesine ele almış çıkar çatışmalarını sizlerle paylaşmıştım. Kısacası 1950-60 arası dönemde bir yandan siyasi partilerde alt-üst …

İNSAN İNSANIN KURDUDUR Thomas Hobbes (tomıs habz) ünlü bir İngiliz filozofunun adıdır. 1651 yılında Leviathan(Dev) isimli bir kitap yazar. Bu kitabında ünlü bir söze yer verir: “İnsan insanın kurdudur”. LEVIATHAN’IN KİTABI Bu ifade şu anlama geliyor: “İnsanın düşmanı yine insandır yani kendisidir, bunun nedeni de içinde taşıdığı sonu gelmez ‘güç ve iktidar’ hırsıdır.” Ne yazık ki insanoğlu, tarihin hızlı ve …

IĞDIR TARİHİ: 1945-65 (ÜÇÜNCÜ BÖLÜM) Değerli okuyucular! Daha önceki makalemde ifade ettiğim gibi 1950-60 yılları arasında yani Menderes’in Demokrat Partisinin iktidarda olduğu yıllarda Kars ve Iğdır bölgesi tıpkı kaynayan bir kazan gibidir. O yıllar Iğdır, Kars’ın bir ilçesi olduğundan Kars’ta yaşanan siyasi olaylar Iğdır’ı ve Iğdır’da yaşanan siyasi olaylar da Kars’ı etkilemekteydi. Önceki iki makalemde daha çok siyasi partilere yer …

Değerli okuyucularım!  IĞDIR TARİHİ: 1945-65 (BİRİNCİ BÖLÜM) başlıklı yazımı 10 Mayıs 2020 tarihinde yayımladım. Bu yazıyı okuma fırsatı bulamayan okuyucularıma yandaki linke gitmelerini rica ediyorum: (https://igdirabakis.com/igdir-tarihi-1945-651.html/) Bugün 1950-55 yılları arasını ele alacağım. Ancak bu dönemin tamamını ele alırsam 60 sayfaya yakın bir yazı olacaktır. Bu durum beni ve okuyucumu rahatsız edeceği için bugünden itibaren şöyle bir yol izleyeceğim: Geçen hafta …

NACİYE HUN Geçenlerde Iğdır gazetelerinin birisinde okudum. Eski Iğdır Cezaevi kapatılmış, 100 mahkûm Havalimanı yolu üzerindeki yeni cezaevine nakledilmişti. Elbette hepsine geçmiş olsun diyor en kısa sürede sevdiklerine kavuşmalarını temenni ediyorum. Bu haberi okuyunca gözlerim hafiften sulandı. Yok, hayır, ben o cezaevine hiç tıkılmadım. Öyle bir anıdan dolayı boğazım düğümlenmemişti. Nedeni başkaydı. 1970’li yılların sonuna doğru devletin bünyesinde oluşturulan, sivil …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 361  DEĞERLİ OKUYUCULARIM:Bu yazı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm olan Mandela ve Öcalan yazısını iki hafta önce yazdım, gazete köşemde yayımlamak istedim. Gazete sahibi yazıyı yayınlayamayacağını söyleyince yazı elimde kaldı. Bugün birinci bölümde, iki hafta önce yazdığım yazıyı dikkatinize sunacağım. İkinci bölümde, Iğdır’daki bugünkü siyasi durumu değerlendireceğim. Yazı çok uzundur. Sonuna kadar okumanız elbette tek dileğimdir. BİRİNCİ BÖLÜM: MANDELA …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 596  KEMALİST SOL, KEMALİST SAĞ Değerli okuyucularım! Bu yazıyı kaleme alma planım bir zamandır zihnimin bir köşesinde duruyordu ama son bir haftada yaşadığım olaylar bu süreci hızlandırdı.  Son bir yıldır hatta özellikle 15 Temmuz 2016 darbe girişiminden sonra her yıl artan bir oranda sağ ve sol cenahtaki parti veya şahısların Mustafa Kemal Atatürk’ün isminin arkasına sığındıklarını, O’nun ismini kullanarak …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 341  BİR KİTAP TANITIMI VE ELEŞTİRİSİ Değerli Okuyucularım Zamanımın elverdiği ölçüde zaman zaman Iğdır bölgesiyle ilgili yayımlanmış kitapları bu köşede hem sizlere tanıtacağım hem de kendi  görüşlerimi ifade edeceğim. Amacım okuma zevkini aşılamak ve farkında olmadığımız zenginliğimizle tanışmaktır. Bugün seçtiğim kitap Azerbaycanlı ünlü bir yazara ait. Kitap şu an piyasada satılmaktadır.  Kitabın içinde şu bilgiler yer alıyor. Kitabın Adı: …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 375  SENFONİ ÖĞRETMENİM Değerli okuyucularım! Günlük yaşantımızda sık sık kullandığımız güzel bir kelime vardır: “Hümanizm veya Hümanist”. Bu kelimenin anlamı şudur: İnsansever, ayrımcılık yapmayan, insanlara eşit davranan, yüreğinde evrensel senfoninin melodisini taşıyan, karıncaya bile zarar vermeyen, kalbi herkese açık bir insan anlamına gelir. Ben çok şanslıyım. Böyle bir insanı ilkokulda, hayatımın en önemli yıllarında,  dört yıl boyunca öğretmenim olarak …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 382  BİR KİTAP TANITIMI VE ELEŞTİRİSİ: ALİ VE NİNO Değerli okuyucular! “Ali und Nino” isimli kitabı yıllar önce Almanya’da Freiburg Üniversitesinde doktoramı yaparken kaldırım kitapçılarından satın alarak okumuştum (1997). Konu Kafkasya ile ilgili olduğu için kitap daha da ilgimi çekmişti. Bu muhteşem eserin Almanya’da yaşayan değerli hemşerim Orhan Aras tarafından Türkçeye çevrildiğini duyunca çok sevindim. Kitabı Almanca okuduğumda da …

GİRİŞ Değerli okuyucular! Bu yazı dizisi dört bölüm halinde devam edecektir. Bugün 1945-50 arası dönemi ele alacağım. Daha sonra sırasıyla 1950-55, 1955-60 ve nihayet 1960-65 dönemlerini kapsayacaktır. Iğdır tarihi,1912 yılından günümüze bir bakıma zincirleme ve sanki birbirinden kopuk süreçler halinde seyretmiştir. IĞDIR 1919 isimli kitabımda 1912-1920 yılları arasında Iğdır bölgesinde yaşananları kaleme aldım. Çok geçmeden 1926-32 yılları arasında etkisini tüm …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 2,003  VATİKAN’DA IĞDIRLI BİR BAŞPİSKOPOS Değerli okuyucularım! Bu yazımda size bir masal mı anlatacağım yoksa gerçekleri mi, bunu ben de tam olarak bilmiyorum. Yıllardır peşinden koşturduğum bu bilmece, bir türlü tam açıklık kazanmadı. Iğdır, Mersin, İzmir, Roma, İtalya derken birbirinden kopuk ve devamı olmayan yüzlerce anlatımla karşılaştım. Ben duyduklarımı ve tanık olduklarımı size aktarıyorum. Bu hikâyenin kopuk bağlarını onarmak …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 539  İNSAN,SANAT,  IĞDIR Tarih 12 Eylül 1940. Yer, Fransa’nın güneyinde küçük bir kasaba. Adı Lascaux (Lasko). 18 yaşındaki Marcel Ravida isimli bir çocuk, köpeğini gezdirirken, köpeği bir çukura düşer. Köpeğini çıkarmaya gücü yetmez. Üç arkadaşından yardım ister. Dört kafadar iş bölümü yaparlar, ip sarkıtarak 15 m derinliğindeki çukura inerler. Köpek bu kadar yüksekten düşmesine rağmen hafif sıyrıklarla kurtulmuştur. Çukura …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 614  AŞİRET YAPISI VE FEODALİZM Değerli okuyucular! Daha önce aşiretlerin tarihsel gelişimiyle ilgili olarak bir yazı yayınlamış, aşiret ve aşiretçilikle ilgili görüşlerimi kamuoyuyla paylaşmıştım. O yazıyı okuma şansı bulamayan okuyucularım isterlerse yandaki linki tıklayıp bu yazıya ulaşabilirler. (https://hunacademy.com/asiretcilik-ve-toplumsal-gerceklik/) Neden ikinci kez bu konuyu ele almak zorunda kaldığımı ifade etmek istiyorum. Özellikle sol cenahta yer alan bazı parti yöneticileri ve üyeleri, …

TOPLAM GÖRÜNTÜLENME: 520  HÜMANİZM, KARL MARKS, NUMAN EFENDİ Değerli okuyucularım! Kısa yazamıyorum. Bu benim bir hastalığım. Tedavisi yok. Benim bu eksikliğimi hoş görüp yazının uzunluğunun vermiş olabileceği sıkkınlığı bir kenara bırakarak, bu önemli yazıyı sonuna kadar okumanızı yürekten tavsiye ederim. Bu yazımda Karl Marks ve Numan Efendi arasında bir bağ kurmaya çalışacağım. Çoğunuz Numan Efendi ismini belki de ilk kez duymuş …