Iğdır ve Hüsnü Bingöl

İkinci Dünya Savaşı sona erir ama Türkiye’de sorunlar bitmez. Aksine siyaset dünyası daha da karışır, gizli ve açık hesaplaşmalar su yüzüne çıkar. Çok geçmeden 1923’den beri ülkeyi tek parti olarak yöneten CHP içinde muhalif sesler yükselmeye başlar. 1945-1950 arası yıllar bir anlamda Türkiye’nin çoğulcu demokrasiye geçiş için çektiği sancılı yıllardır. 14 Mayıs 1950 tarihinde yapılan genel seçimlerde Demokrat Parti (DP) …

Değerli okuyucular! Bugünkü yazımı okuduğunuzda bir başlıktan diğerine geçişte kopukluklar görecek, hatta bazı konuların tekrar etiğine şahit olacaksınız. Gazete köşesinde böylesine detaylı bir konuyu en özet ve en kısa yoldan okuyucuya aktarmanın başka bir yolunu bulmakta doğrusu zorlandım. Okuma keyfinizi bozacak bu durum için şimdiden özür dilerim. Umarım her şeyi rağmen yazı ilginize mazhar olur. İKİ TANIM Günlük yaşantımıza girmiş …

BÖLÜM 1 Değerli okuyucular! İkinci Dünya Savaşı yıllarında Hüsnü Bingöl Dönemini yazarken kaçınılmaz olarak medyada ve popüler okumalarda karşıma “Boraltan Köprüsü Faciası” ismiyle düzinelerce yazı çıktı. Gerçi daha önce gerek Iğdır’daki gazeteci dostlardan gerekse farklı üniversitelerdeki öğretim görevlisi arkadaşlardan bu konuda onlarca telefon almıştım. Bunun nedeni Iğdır’la ilgili detaylı bir çalışma yapmış olmam ve Iğdır Sevdası isimli kapsamlı bir kitabı …

GİRİŞ Hüsnü Bingöl kendisini genç Cumhuriyeti koruma ve kollama davasına adamıştı. Mustafa Kemal Atatürk ve İnönü’nün izledikleri dünya ve ülke siyasetini içselleştirmiş ve benimsemişti. Daha sonraki yazı dizilerimde göreceğimiz gibi özellikle İkinci Dünya Savaşı yıllarında Modern Türkçülük ve Pan-Turancılık düşüncesi çatışma içine girer. Hüsnü Bingöl Mustafa Kemal ve İnönü gibi Modern Türkçülükten yana tercihini yapar, kendisini Türkiye sınırlarını korumakla görevli …

HÜSNÜ BİNGÖL’ÜN GÖLGESİNDE BİR KAHRAMAN: RUTTO YUSUF Hüsnü Bingöl’ün Kürtler içinde en güvendiği ve en faal ajanlarından biri belki de en başta geleni Yusuf Çakmaz’dır. Namı Diğer “Rutto Yusuf” veya kısaca “Rutto” olan Yusuf Çakmaz, bir Iğdır efsanesidir. GİRİŞ Dört sınır Ağrı Dağında öpüşür. İran, Türkiye, Ermenistan ve Nahcivan, at sırtında yolculukla bir günde bir uçtan diğerine yaşlı bir ninenin …

ABDÜLKERİM BEY’İN CEVAHİR HANIMLA EVLİLİĞİ Hüsnü Bingöl’ün kızı Şükran Hanım devam eder: “Dedem (Abdülkerim Bey) ilk evliliğini ‘Osmanlı Nene’ diye çağırdığımız bir hanımla yapmıştı. Bu evlilikten üç oğlu bir kızı dünyaya gelir. ‘Osmanlı Nene’nin vefatından sonra dedem, Doğubayazıt’a bağlı Karşeyh köyünden Şeyh ailesinden Cevahir Hanım’la evlenir. Bu evlilikten de, içlerinde babamın da olduğu, dört oğlan iki kız dünyaya gelir. Abdülkerim …

Yaşadığı döneme damgasını vurmuş, önemli görevler üstlenmiş Hüsnü Bingöl gibi önemli bir şahsiyetin içinde taşıdığı idealizmi ve ruh halini anlamak için aile kökenine ve nereden geldiğine göz atmakta yarar vardır. Bir insanın kişilik özelliklerini hiç şüphesiz büyük ölçüde kendi aile tarihi ve dedelerinin yaşadığı topraklar belirler. Bu nedenle bu yazımda kısaca da olsa iki kuşak geriye giderek Hüsnü Bingöl’ün babası …

GENEL TANITIM Kimdi Hüsnü Bingöl? Onun hakkında çok az şey yazıldı ama çok şey zihinlerde ve kalplerde gömülü kaldı. Evet, kimdi bir döneme damgasını vuran, bir yandan vatan için canını feda edercesine görevine bağlıyken bir yandan geride gözü yaşlı ve kalbi buruk insanlar bırakan Hüsnü Bingöl? Sıradan bir MİT ajanı mı, bir subay mı? Yoksa görevini suiistimal eden bir devlet …